الف – گروههاي مهندسي (لايحه جامع نظام مهندسي كشور)
ماده 13 – براي هر يك از گروههاي مهندسي مشروح در زير يك سازمان نظام مهندسي كه به نام همان گروه خوانده ميشود و اعضاي آن را مهندسان حرفهاي رشتههاي همان گروه مهندسي تشكيل ميدهند بر طبق ترتيبي كه در اين قانون معين شده تاسيس ميشود.
13 -1- فناوري اطلاعات و ارتباطات
13-2- برق و الكترونيك
13-3- مهندسي پزشكي
13-4- ژئوماتيك و علوم زمين
13-5- شيمي
13-6- صنايع
13-7- عمران و حمل و نقل
13-8- كشاورزي و منابع طبيعي
13-9- متالوژي و مواد
13-10- محيط زيست
13-11- معدن
13-12- معماري و شهرسازي
13-13- مكانيك
13-14- نساجي
13-15- نفت و گاز
13-16- هستهاي
13-17- هوانوردي
ساير گروههاي مهندسي كه عناوين آنها دراين ماده ذكر نشده است نيز ميتوانند با رعايت ماده 84 اين قانون داراي سازمان نظام مهندسي باشند.
در صورتي كه هر يك از گروههاي مهندسي در فرصت مقرر در اين قانون امكان تشكيل نداشت با موافقت شوراي توسعه مهندسي كشور از ميان سازمانهاي نظام مهندسي موجود سازماني كه نزديكترين ارتباط حرفهاي و تخصصي را با گروه مهندسي مذكور دارد تا زمان تشكيل سازمان نظام مهندسي مستقل امور آن گروه مهندسي را عهدهدار خواهد شد.
پ – اصول اخلاق حرفهاي (لايحه جامع نظام مهندسي كشور)
ماده 12- كليه مهندسان حقيقي و حقوقي حرفهاي مذكور در ماده 4 مكلفاند الزامات اصول اخلاق حرفهاي مذكور در زير را در انجام فعاليتهاي حرفهاي مهندسي در قبال كارفرما، جامعه، ساير مهندسان حرفهاي و سازمانهاي نظام مهندسي متبوع رعايت كنند.
در صورتي كه عدم رعايت هر يك از اين الزامات موجب ضرر و زيان به كارفرما و يا اشخاص ثالث شود فرد خاطي مستوجب مجازات انتظامي است و به شرح مندرج در بخش مربوط مجازات خواهد شد و چنانچه اقدام وي مستوجب مجازات كيفري نيز باشد، مجازات مهندس خاطي از طر يق مراجع قضايي پيگيري خواهد شد. پارهاي از اصول اخلاق حرفهاي كه رعايت آنها الزامي است بدون قيد انحصار عبارتند از:
12-1- بايد تعهدات خود را در قبال كارفرما با حسن نيت و برابر با آييننامهها و استانداردهاي مهندسي مصوب و در غياب آييننامه و استاندارد مصوب براساس عرف پذيرفته شده مهندسي يا آييننامههاي بينالمللي نظير انجام دهد.
12-2- در صورت وجود و تشخيص مواردي كه بالقوه معارض با منافع كارفرما يا استخدامكننده اوست يا مواردي كه بعدا با منافع آنان معارض خواهد شد بايد قبل از شروع كار آگاهي كامل را به ايشان بدهد.
12-3- بايد از قبل به كارفرما يا استخدامكننده خود در مورد شرايطي كه قرار گرفتن وي در آن ميتواند بر قضاوت مهندسي وي اثر بگذارد يا از كيفيت خدمات مهندسي وي بكاهد، آگاهي لازم را بدهد.
12-4- ضمن حفظ اسرار كارفرما، در اظهاراتي كه طي گزارشهاي كارشناسي اعلام ميكند صادق بوده و هيچ واقعيتي را كتمان نكند.
12-5- تنها زماني نظر تخصصي خود را به صورت علني و عمومي ابراز كند كه در زمينه موضوع اظهار نظر، دانش و اطلاع كافي داشته و ارزيابي دقيقي از آن داشته باشد.
12-6- هر آينه از مواردي كه ناقض مقررات و مسووليتهاي مهندسي است مطلع شد، بايد اطلاعات خود را به نحو مقتضي در اختيار كارفرما قرار داده و در جهت رفع موارد ناقض مقررات اقدام كند. در صورت اصرار كارفرما بر ادامه كار، از كار مستعفي شده مراتب را به سازمان نظام مهندسي خود اطلاع دهد.
12-7- مجاز نيست اطلاعاتي را كه در جريان ارائه خدمات مهندسي خود به دست آورده بدون موافقت كارفرما يا استخدام كننده خود منتشر يا افشا كند مگر در مواقعي كه قانون وي را ملزم به افشاي آن كند.
12-8- نبايد اجازه دهد شخصي كه به فعاليت اقتصادي يا مهندسي فريبكارانه يا غيردرستكارانه مبادرت ميورزد، از نام وي يا شخص حقوقي متبوع وي سوءاستفاده كند.
12-9- نبايد در كاري كه آن را براي كارفرما يا استخدام كننده خود انجام ميدهد از طرفهاي مورد قرارداد كارفرما يا نمايندگان آنها با ساير عوامل دخيل در آن كار هرگونه وجه يا امتيازي را به صورت مستقيم يا غيرمستقيم درخواست يا دريافت كند يا بپذيرد.
12-10- نبايد تعهد خود در قبال كارفرما يا مشتري يا استخدام كننده خود را به نحوي انجام دهد كه به منافع عمومي لطمه وارد آيد.
12-11- بايد حقوق مالكيت معنوي همكاران مهندس خود را به طور كامل مراعات كند و از هر اقدامي كه به حقوق مالكيت معنوي آنان لطمه زند پرهيز كند.
12-12- مجاز نيست با همكاران مهندس خود به نحوي رقابت كند كه از نظر عرف صاحبان حرفه مهندسي رقابت غيرشرافتمندانه محسوب شود.
12-13- نبايد به راست يا دروغ، يا به طور مستقيم و غيرمستقيم تلاش كند كه به آبروي حرفهاي، آينده شغلي يا وضعيت استخدامي مهندس ديگري لطمه وارد يا از كار مهندس ديگري انتقادات موهوم و مغرضانه كند.
12-14- نبايد در مورد ميزان دانش مهندسي يا صلاحيت حرفهاي خود يا شركاء يا كاركنان شخص حقوقي مهندسي كه در آن كار ميكند اظهار خلاف واقع، مبالغهآميز يا گمراه كننده كند يا برخلاف واقع آگهيهاي تبليغي منتشر كند. 12-15- مجاز نيست ميزان مسووليت خود در پروژهها يا مشاغل قبلي را بيش از آنچه بوده اعلام كند يا در مورد پيچيدگي فني و تخصصي آنها اغراق كند و آنچه را در درخواست استخدام خود اظهار ميكند نبايد حاوي مطالب نادرستي در مورد استخدامكنندگان يا مستخدمين، همكاران، شركا يا كارهاي قبلياش باشد.
12- 16- مجاز نيست هيچگونه واسطهاي را براي به دست آوردن كار مهندسي بين خود و كارفرماي خود بپذيرد و از بابت آن مجاز نيست مبلغي را بپردازد، يا تعهدي بپذيرد يا وعدهاي بدهد. موضوعهاي بازاريابي و وكالت از اين قاعده مستثني است.
12-17- نبايد براي به دست آوردن كار از كارفرما به ويژه دستگاههاي دولتي هيچگونه وجهي را به عوامل كارفرما بپردازد يا براي حفظ آن كار وعدهاي بدهد يا كمك حزبي يا سياسي كند.
12-18- در مواردي كه در موقعيت حكم يا كارشناس مهندسي در موارد اختلافي بين دو طرف دعوي قرار ميگيرد، در اظهارنظرهاي مهندسي خود نبايستي تحت تاثير القائات يا تطميع يكي از طرفين قرار گيرد مگر آنكه قبلا به همه طرفهاي اختلاف آشكارا اعلام كرده باشد كه به طرفيت كداميك از آنها سخن ميگويد و همه منافع خود در موضوع را اظهار كرده باشد.